YÜZEY İŞLEME İŞARETLERİ

En hassas işlenmiş yüzeyler bile pürüzlüdür. Yüzey pürüzlülüğü olmasaydı üst üste konmuş iki sıfır pürüzlülük değeri olan yüzeyler arasında hava olmayacağından bu yüzeyleri birbirinden ayırmak imkansız olurdu. Pürüzlülük sıfır olamasada azaltılabilir. Daha pürüzsüz yüzey işlemeleri kaliteyi arttırır ancak pahalıdır.

Yüzey işleme işaretleri Türkiyede yakın geçmişe kadar yan yana üçgenler (DIN 3141) ile gösteriliyordu. Bu gösterim kendini güncelleyememiş bazı imalatçı ve projeciler tarafından hala kullanılmaktadır.

Türkiyede artık çoğunlukla kullanılmaya başlanan DIN 3142 normunda pürüzlülüğünün derecesi R_a değeri ile belirtilir.
Zaman zaman Amerika veya Kanada dan gelen projelerde ise yüzey işleme değeri ASA 46-1 normunda da karşımıza çıkabilir.  ASA normundaki değerler DIN3142  normundaki değerlerin 40 katıdır

R_a değeri yüzeyin nominal ölçüden eksi ve artı yöndeki yükselti ve çukur ölçülerinin ortalamasını milimetrenin binde biri cinsinden (μm) veren değerdir. Bu değer yüzey işleme işaretlerinin üstüne yazılarak imalatçıya parçanın nasıl işlenmesi gerektiği konusunda bilgi verilir.

R_a  değeri azaldıkça imalat maliyeti Şekil 1 den görülebileceği gibi hızla artar. 

Örnek: +/- 0.7 mm hassasiyet ile işlenmiş bir yüzeyin birim işleme maliyeti bir ise, +/-0.1 mm. hassasiyet ile işlenmiş bir yüzeyin birim işleme maliyeti 10 kat, +/- 0.01 mm hassasiyet ile işlenmiş yüzeyin birim işleme maliyeti ise 30 katdır. Bu nedenle gerekmiyorsa proje ve imalatlarımızda mümkün olduğunca büyük R_a değerine sahip yüzey işleme kullanılmalıdır.

 Biz burada detaya girmeden sadece yüzey işleme işaretlerinin manasını, ilgili yüzeyin nasıl elde edildiğini ve bu yüzeylerin nerelerde kullanıldığını aşağıdaki tabloda verdik.  

TABLO: YÜZEY İŞLEME İŞARETLERİ

ŞEKİL 1