ATALET MOMENTİ HESABI

Özellikle çelik yapılarda yapının statik hesaplamalarında kullanılan en önemli faktörlerden birisi kullanılan kirişlerin atalet momentleridir. Normalde profil üreticileri ürettikleri profillerin atalet momentlerini de vermektedir. Ancak zaman zaman standart dışı profil kullanımı gerektiğinde bu profilin atalet momentinin nasıl hesaplanacağını bilmek önem kazanmaktadır.

Bir kesitte farklı şekiller varsa her birinin atalet momenti (I_i), Alanı (A_i) ve alan eksenlerinin profil nötr eksenine uzaklıkları (d_i) bulunarak aşağıdaki formülde yerine koyulur. Böylece bütün profilin atalet momenti hesaplanmış olur

I= Toplam profilin atalet momenti
A_i= Farklı şekillerin kesit alanı
I_i= Farklı şekillerin atalet momenti
d_i= Farklı şekillerin nötr eksenlerinin toplam profil nötr eksenine olan uzaklığı

Önce atalet momenti hesabının mantığını belirtmek için nötr ekseni tam ortadan geçen basit bir I kirişin atalet momentinin nasıl hesaplandığını gösterelim.

    b₁=4 mm,  h₁=88 mm

d₁=0  (kesit nötr ekseni şeklin nötr ekseni ile  çakışık olduğu için)

   d₂=d₃=47 mm  (kesit nötr ekseni şeklin nötr ekseninden  47 mm uzak)

STANDART DIŞI PROFİLLERİN ATALET MOMENTLERİNİN HESAPLANMASI

Yukarıdaki örnekte simetrik bir profil olmasından ötürü nötr ekseni tam ortadan geçen bir örnek vermiştik. Eğer profilin nötr eksen yeri belirsiz ise önce bu ekseni bulmak gerekir.

NÖTR EKSENİNİN BULUNMASI

Bunun için önce hayali bir nötr eksen çizilir ve şekil alanlarının nötr eksene göre momentleri toplamı sıfır olacak şekilde denklem kurularak nötr eksen konumu (C ) belirlenir.

ÖRNEK: Yanda verilen profilin atalet momentini bulunuz.

Not: AutoCAD gibi çizim veya SolidWorks gibi katı model programlarından da böyle standart dışı profillerin atalet momentlerini almak mümkündür.